ÖLÜ OLDUĞUNUN TESPİTİ VE ÖLÜM TARİHİNİN TESPİTİ DAVALARI NEDİR?

Ölü olduğunun tespiti ve ölüm tarihinin tespiti davaları iki ayrı dava olup birbirleriyle karıştırılmamalıdır.

Kişilik ölüm ile birlikte sona erdiğinden mirasçılık ve benzeri durumlar açısından ölü olduğunun ve ölüm tarihinin tespiti önem arz eder.

Türk Medeni Kanunu’nun 29. maddesi uyarınca ‘Bir hakkın kullanılması için bir kimsenin sağ veya ölü olduğunu veya belirli bir zamanda ya da başka bir kimsenin ölümünde sağ bulunduğunu ileri süren kimse, iddiasını ispat etmek zorundadır.

Birden fazla kişiden hangisinin önce veya sonra öldüğü ispat edilemezse, hepsi aynı anda ölmüş sayılır’.

Miras hukuku gibi birçok konuda kişinin ölüm tarihi mirasçılık durumunu etkilediğinden ölüm tarihinin doğru tespiti önem arz etmektedir.

Türk Medeni Kanunu’nun 31. maddesi uyarınca ‘Bir kimse, ölümüne kesin gözle bakılmayı gerektiren durumlar içinde kaybolursa, cesedi bulunamamış olsa bile gerçekten ölmüş sayılır’.

Bir kimse örneğin uçak kazası gibi ölümüne kesin gözle bakılmasını gerektirir durumlar içinde kaybolmuş ise cesedi bulunmasa bile Türk Medeni Kanunu’nun 44. maddesi uyarınca o yerin en büyük mülki amirinin emriyle kütüğe ölü kaydı düşülür.

Bununla birlikte her ilgili, bu kişinin ölü veya sağ olduğunun mahkemece tespitini dava edebilir.

Doğum ve ölüm, nüfus sicilindeki kayıtlar ile ispat olunur. Nüfus sicilinde bir kayıt yoksa veya bulunan kaydın doğru olmadığı anlaşılırsa, gerçek durum her türlü kanıtla ispat edilebilir. 

Bu davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan hakim tarafların delilleriyle bağlı olmayıp re’sen delil araştırması yoluna gidebilir.

ÖLÜ OLDUĞUNUN TESPİTİ VE ÖLÜM TARİHİNİN TESPİTİ DAVALARINDA DAVACI VE DAVALI KİMLERDİR?

Ölü olduğunun tespiti ve ölüm tarihinin tespiti davalarında davacı, hakları ölüme bağlı olan kişilerdir.

Davalı, nüfus müdürlüğüdür. Ayrıca dava neticesinde miras hakkı etkilenen kişiler var ise bu kişilerde davaya dahil edilmelidir.

ÖLÜ OLDUĞUNUN TESPİTİ VE ÖLÜM TARİHİNİN TESPİTİ DAVALARINDA GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME HANGİSİDİR?

Mahkemelerin görevi dava konusuna göre belirlenir. Ölü olduğunun tespiti ve ölüm tarihinin tespiti davalarında genel görevli mahkeme olan Asliye Hukuk Mahkemeleri görevlidir.

Ölenin Türkiye’deki yerleşim yeri mahkemesi yetkili mahkemedir. Yerleşim yeri yoksa yetkili mahkeme ölenin nüfusa kayıtlı olduğu yer mahkemesidir.