Kamulaştırmasız El Atma ve Kamulaştırmasız El Atma Davası Nedir?
Anayasanın 46. Maddesine ve Kamulaştırma Kanunu’na göre; Devlet ve kamu tüzel kişileri; kamu yararının gerektirdiği hallerde, gerçek karşılıklarını peşin ödemek şartıyla, özel mülkiyette bulunan taşınmaz malların tamamını veya bir kısmını, kanunla gösterilen esas ve usullere göre kamulaştırmaya ve bunlar üzerinde idarî irtifaklar kurmaya yetkilidir.
İlgili idare tarafından usulüne uygun kamulaştırma işlemi yapılmadan taşınmaza fiili olarak al atılması durumunda kamulaştırmasız el atmadan söz edilecektir. Bu davalar ise ülke genelinde çok fazla görülmektedir. İdarenin usul ve yasalara aykırı olarak taşınmazlara fiili el atması, kamulaştırmasız el atma şeklinde tanımlanmakta, açılan davaya ise kamulaştırmasız el atma ya da fiili el atma davası denilmektedir.
Kamulaştırmasız El Atma Davalarında davacı ve davalı kimlerdir?
Taşınmazın, kaynağın ve irtifak haklarının sahibi olan şahıs ya da özel hukuk tüzel kişileri kamulaştırmasız el atma davasının davacısı, fiili olarak el atan idare ise davalı olmaktadır.
Kamulaştırmasız El Atma Davaları hangi mahkemede açılır?
Kamulaştırmasız El Atma Davaları’nda görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesi, yetkili mahkeme ise taşınmazın bulunduğu yer mahkemesidir.
Doğrudan idare aleyhine kamulaştırmasız el atma davası açabilir mi? Uzlaşma usulü nedir?
Kamulaştırma Kanunun geçici 6. maddesi uyarınca ‘Kamulaştırma işlemleri tamamlanmamış veya kamulaştırması hiç yapılmamış olmasına rağmen 9/10/1956 tarihi ile 4/11/1983 tarihi arasında fiilen kamu hizmetine ayrılan veya kamu yararına ilişkin bir ihtiyaca tahsis edilerek üzerinde tesis yapılan taşınmazlara veya kaynaklara kısmen veya tamamen veyahut irtifak hakkı tesis etmek suretiyle malikin rızası olmaksızın fiili olarak el konulması sebebiyle, mülkiyet hakkından doğan talepler, bedel talep edilmesi hâlinde bedel tespiti ve diğer işlemler bu madde hükümlerine göre yapılır. Bu maddeye göre yapılacak işlemlerde öncelikle uzlaşma usulünün uygulanması dava şartıdır.’
Bu tarihler dışında belirtilen el atma durumunda ise idareye başvuru yapılmadan doğrudan dava açılabilecektir.
Yapılan uzlaşma başvurusu sonucu 6 ay içerisinde başvuran uzlaşma görüşmelerine çağırılmazsa ya da uzlaşma görüşmeleri olumlu sonuçlanmaz ise uzlaşmazlık tutanağının düzenlendiği tarihten itibaren 3 ay için malik veya idare tarafından bedel tespiti davası açılabilir.